Sławni Bułgarzy

Post klubowy.

Przedstawiam Wam sławnych Bułgarów. Ludzi, których nazwisko każdy tutaj zna, którzy przyczynili się do rozwoju kultury bułgarskiej, sztuki, nauki, sportu.
Oto wybrana przeze mnie 10-tka wspaniałych, wśród których znajdą się osoby godne uwagi. Mój wybór jest jak najbardziej subiektywny i niejeden powiedziałby, że należałoby dodać jakiegoś 11-tego, 12-tego, x-nastego wspaniałego, ale swoją prezentację ograniczam do ścisłej dziesiątki. Bo o wielkich ludziach można czytać wiele, ale można też przedstawić pozostałych przy innej okazji.
Oto oni:

1 .

John Vincent Atanasoff (1903-1995)
Gdy tylko rzucę w myśli hasło "sławny Bułgar", na myśl przychodzi mi natychmiast John Atanasoff. Pamiętam nazwisko tego naukowca jeszcze z czasów szkolnych. Atanasoff to informatyk o bułgarskim pochodzeniu, urodzony w Ameryce. Jego wielką zasługa jest to, że można uznać go za twórcę pierwszego elektronicznego komputera, wraz z jego kompanem Cliffordem Berry'm. 

ABC - Atanasoff-Berry Computer

Tak zwany Atanasoff-Berry Computer powstał w roku 1939. Był niezwykle powolną maszyną, wymagającą stałej kontroli operatora.

                              2.     

Walia Bałkanska (1942-) 
To bułgarska piosenkarka muzyki folk, wyróżniona najwyższym bułgarskim odznaczeniem Orderem Starej Płaniny. Jej pieśń "Izlel je Delio hajdutin" znana jest nie tylko w Bułgarii, ale także na świecie. Została ona nagrana na płycie Voyager Golden Record, która w 1977 roku na dwóch sondach została wystrzelona w kosmos. Program Voyager miał za zadanie tym samym ukazać różnorodność kultur na naszej planecie. Te informacje o Ziemi i jej mieszkańcach przeznaczone są dla innych cywilizacji, bądź też dla ludzi z przyszłości. Walia Bałkanska jest chlubą bułgarskiego narodu, a jej pieśń stanęła tym samym obok utworów m. in. Beethovena, czy Mozarta.

                   

3.

Hristo Stoiczkow (1966- )

To najsłynniejszy w Bułgarii piłkarz, piłkarz wszech czasów. Hristo Stoiczkow były zawodnik w CSKA Sofia, a także w światowej sławy klubie FC Barcelona! Jego biografię obejrzeć można w filmie pod tytułem "Stoiczkow" (2012). Na mundialu w 1994 roku został królem strzelców turnieju i jego drużyna zajęła 4. miejsce.
Myślę, że jego nazwisko znają wszyscy fani piłki nożnej, nie tylko w Bułgarii, ale również w Polsce, a niewątpliwie - w Hiszpanii.
W 2012 roku otrzymał tytuł doctora honoris causa w Płowdiwie, skąd pochodzi piłkarz. Na jego półce znajduje się wiele medali, między innymi: Król Strzelców ligi bułgarskiej, Piłkarz Roku FIFA z 1994 roku, Złota Piłka, Złoty But.

4. 

Iwan Wazow (1850-1921)
To znany bułgarski pisarz, poeta, dramaturg. Nazywany jest ojcem bułgarskiej literatury. Pisał patriotyczną poezję, osobistą, powieści, opowiadania, szkice z podróży. Jego największym dziełem jest powieść "Pod jarzmem", pisana "ku pokrzepieniu serc". Wydarzenia w niej opisane związane są z powstaniem kwietniowym w Bułgarii w roku 1876. W utworze ukazano siłę bułgarskiego narodu, nastrój panujący przed wybuchem walk, a także życie codzienne bułgarskich wsi i miasteczek.
Rodzinnym miastem Iwana Wazowa jest miejscowość o nazwie Sopot. (Tak, tak, Sopot. Nie nad morzem, a w górach, nie w Polsce, a w Bułgarii.) Miałam okazję zwiedzić kiedyś Muzeum Iwana Wazowa, w skład którego wchodzi jego dom oraz dorobek literacki.


                                 

                                 

Utwory przetłumaczone na wiele języków

Sypialnia pisarza

Przed domem Iwana Wazowa

Wieczorki towarzyskie

                                     
                               

5.

Hristo Shopow ( 1964 -)

Bułgaria wielu wybitnych aktorów ma, ale Hristo Shopow jest moim ulubieńcem. Wspominałam o nim już przy innej okazji, ale dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą, powtórzę raz jeszcze.
To aktor światowej sławy. Grywa w bułgarskich produkcjach, ale znany jest także z takich filmów jak
- "Karol, człowiek, który został papieżem", - Julian Kordek
- "Pasja", - Poncjusz Piłat
- "Spartakus" - Maecenus
Powiem językiem potocznym, użyję słowa dobrze wszystkim znanego - LUBIĘ TO!
Lubię, gdy oglądam jakiś amerykański film i niespodziewanie wyhaczę w nim tego aktora, lubię jego poważną, szarmancką minę, lubię go w obsadzie każdego filmu innego, niż bułgarski. Doceniam bardzo to, że jest poliglotą i , moim zdaniem, wspaniale radzi sobie z innymi językami. Wiem, że poliglotów na świecie pewnie jest wiele, ale według mnie każdy z nich zasługuje na medal. Za pracę nad sobą. A Hrosto Shopow - za perfekcjonizm. No powiedzcie sami - czy oglądając film "Karol, człowiek który został papieżem", ktoś z Was zauważył, że ten aktor nie jest Polakiem?
Podobnie rzecz ma się z jego posługiwaniem się językiem angielskim. Dla mnie bomba!

6.

Lili Iwanowa (1939 - )

Jedna, z najbardziej znanych bułgarskich piosenkarek. Dla Bułgarii jest jak Maryla Rodowicz dla Polski, Helena Vondraczkowa dla Czech, czy Madonna dla świata. 75-letnia kobieta wciąż występuje na scenie.  Lili Iwanowa w roku 1966 wzięła udział Festiwalu Piosenki w Sopocie i tam, dzięki utworowi "Zaszto taka", zajęła wówczas III miejsce.  Zdarzają się plotki na jej temat ze względu na romanse z około 35 lat młodszym chłopakiem. Ale zostawmy jej życie osobiste w spokoju. W swoim dorobku ma 31 albumów, 500 singli i około 10 000 koncertów na żywo.

                                

7.

Kubrat Pulew (1981-)Pseudonim "Kobra".
Bułgarski bokser, mogący poszczycić się wpaniałymi osiągnięciami. W swojej amatorskiej karierze wielokrotnie był mistrzem w wadze ciężkiej i super ciężkiej, a w 2008 roku został mistrzem Europy. Następnie w 2009 roku zaczął uprawiać box zawodowo. Od 2012  roku jest mistrzem Europy  EBU (European Boxing Union) w wadze ciężkiej. 

Dziś wypadają jego urodziny, więc mówiąc w imieniu swoim i mojego męża - "Chestit rojden den, Kobrata!"

8.

Wasko Wasilew (1970 - )Jest niezwykle utalentowanym muzykiem, skrzypkiem. Talent tego człowieka został odkryty bardzo wcześnie, dzięki czemu mógł się kształcić w swoim kierunku. W wieku dziesięciu lat dostał stypendium na wyjazd do Moskwy, gdzie  uczył się w szkole dla uzdolnionych dzieci - Centralnej Szkole Muzycznej Konserwatorium Moskiewskiego. Wygrał wiele międzynarodowych konkursów - "Jacques Thibaud" w Paryżu, "Carl Flesch" w Londynie i "Paganini" we Włoszech.

W 1994 roku został najmłodszym koncertmistrzem orkiestry Royal Opera House w Londynie. Jego muzyka charakteryzuje się połączeniem muzyki klasycznej z nowoczesnym brzmieniem. Grał koncerty w 40 krajach. Występował z artystami światowej sławy, takimi jak Michael Jackson, Madonna, Sting, Lili Iwanowa, Placido Domingo i inni.

                               

9.

Natalia Simeonowa (1970-)
Bułgarska dziennikarka i prezenterka telewizyjna. W tym momencie pragnę przedstawić mój jak najbardziej subiektywny wybór. Umieszczam ją w mojej 10-ce wspaniałych, pomimo tego, że wiem, że telewizja rządzi się swoimi prawami. Choć oglądam TV bardzo żadko, to program "Predai natatyk" ("Podaj dalej") jest moim faworytem.
Zaczęło się od tego, gdy w BTV reklamowany szczególnie gorliwie pewien film - "Podaj dalej". Głowny bohater filmu usiłował uczynić świat lepszym, czyniąc wobec potrzebujących dobre uczynki. Ci zaś powinni dobro, które otrzymali, podać dalej, trzem osobom. Film ten wzrusza mnie za każdym razem, gdy go oglądam. Tuż po emisji filmu w BTV pojawił się program Natalii Simeonowej pod tym samym tytułem - "Podaj dalej". Celem tego telewizyjnego - jakby nie było - show, jest pokazanie ludziom, których dotknęła ogromna tragedia, że mogą liczyć na pomoc, że są ludzie, którzy mogą podać im rękę. Oglądając ten program sprowadzam się na ziemię i cieszę się z tego, że jestem zdrowa, że chodzę o własnych siłach, że nie jestem kaleką, że mam prąd w domu i że tak na prawdę niczego mi nie brakuje. Natalia Simeonowa udaje się z kamerą do ludzi, którzy sami sobie nie radzą. W jednym odcinku ufundowali pewnemu kalekiemu mężczyźnie, przykutemu do łóżka i zależnemu od żony - dentystę. Bo ten nie mógł sam udać się do lekarza. Ukojono jego fizyczny ból fundując mu nowe uzębienie. Innym razem przedstawiono historię biednej rodziny, gdzie mężczyzna wychowywał samotnie trójkę córek. W wielkiej biedzie i niedostatku. Najstarsza córka chodziła do szkoły a po lekcjach zajmowała się domem. Na pytanie, co chciałaby dostać - pralkę, czy komputer, odpowiedziała, że nie wie, bo wszyscy dziś mają komputery jedynie ona nie ma. Z drugiej strony życie z pralką byłoby łatwiejsze.
Tym właśnie powinna zajmować się telewizja - zrobić coś dobrego dla kogoś. Mniej "Tańca z gwiazdami", "X Factora" czy "Mam Talent". Więcej dobra. Rozrywka zdominowała świat, ale cieszę się, że jest też program, który przypomina, w jakim świecie żyjemy.

10.

Wanga (własc. Wangelija Pandewa Dimitrowa), (1911-1996)Bułgarska znachorka i jasnowidzka. Znana jest na całym świecie, tym bardziej teraz, gdy jedna z jej przepowieści zaczyna się spełniać. Baba Wanga przepowiedziała III wojnę światową.
Wanga w wieku 12. lat straciła wzrok w wyniku straszliwej burzy, która uniosła ją w powietrze i rzuciła na ziemię. Poraniła wówczas oczy i od tego momentu zaczęła widzieć "inaczej".
Przepowiadała przyszłość. W kolejce do Wangi ustawiały się setki ludzi, wśród nich także politycy.
Wśród przepowiedni, które się sprawdziły, są: śmierć Stalina, upadek ZSRR, zatopienie okrętu podwodnego Kursk oraz zamach na World Trade Center.